20 Kasım Dünya Çocuk Günü'nde, dikkati yeniden çocukların katılım haklarına getirmek istiyoruz. Çocuk Danışma Kurulu Üyelerinin katkıları ile hazırladığımız anket çalışmamızın raporu yayınlandı!
Katılım Çemberi, ICHILD bünyesinde çocuk ve gençlerin anlamlı katılımlarını güçlendirmeye yönelik tasarlanan bir çalışma grubudur. Katılım Çemberi Çalışma Grubu’nda bir araya gelip, çocuk haklarını yeniden hatırlayacağınız, çocuk ve gençler olarak gündelik hayat deneyimlerinizi paylaşabileceğiniz güvenli bir alana davetlisiniz!
Öne Çıkan Duyurular
ICHILD Uluslararası Çocuk Hakları Elçileri Derneği
ICHILD’ın temel hedefi, toplum tarafından her çocuğun eşit bir yurttaş ve özne olarak kabul edilmesini sağlayacak adımlar atmak ve halihazırda atılmış olan adımları güçlendirmektir. Bu eksende, çocukların kendi haklarını savunabilmeleri için var olan mekanizmaları güçlendirmeyi ve gerektiği noktalarda yeni mekanizmalar tasarlamayı da hedefler. Yürüttüğü tüm çalışmalarında çocuğun yüksek yararını gözetir ve çocukların katılım hakkını ön planda tutarak, onlarla dayanışma ve işbirliği içerisinde çalışır.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme
Dünyadaki neredeyse tüm ülkeler 1989 Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’yi (ÇHS) yürütmeyi kabul etmiştir. Bu Sözleşme; sivil, kültürel, ekonomik, siyasi ve sosyal haklar olduğu gibi insancıl hukuk da dâhil, sadece çocukları ilgilendiren tüm uluslararası insan haklarını kapsamak üzere geliştirilmiş ilk araçtır.
Sözleşme’nin dört adet yol gösterici ilkesi bulunmaktadır. Bunlara şemsiye haklar da denir. Bu haklar aşağıdaki gibidir:
1. Ayrım Gözetmeme
2. Çocuğun Yüksek Yararı
3. Yaşama, Hayatta Kalma ve Gelişim
4. Katılım
Çocuk hakları istisnasız bir şekilde tüm çocuklar için geçerlidir. Çocuğun fiziksel özelliklerinin, inancının, ana dilinin, cinsiyetinin ya da başka bir özelliğinin hiçbir rolü yoktur. Sözleşmeye taraf olan devletler hiçbir ayrım yapmadan bütün çocukların sözleşmede yer alan haklarını tanır ve taahhüt ederler.
Çocukları ilgilendiren bütün eylemlerde öncelikle çocuğun yararı gözetilmesi gerekir. Çocuğun yüksek yararı ilkesi çocuk merkezli bir bakış açısını destekler ve çocuğun birbiriyle ilişkili hak ve ihtiyaçlarına dikkat çeker. Dolayısıyla çocuğa sağlanan koruma açısından kanunların, politikaların ve uygulamaların değerlendirilmesinde çocuğun yüksek yararının göz önünde tutulması gerekir.
Yaşamak her çocuğun temel hakkıdır ve herkesin ilk görevi çocukların yaşamını korumaktır. Her çocuk içinde bulunduğu durumun geliştirilmesi, toplumun etkin ve sorumlu bir üyesi haline gelebilmesi için ayrılan kaynaklardan yararlanma hakkına sahiptir.
Her çocuk, kendisini ilgilendiren herhangi bir konu ya da işlem sırasında görüşlerini serbestçe ifade etme, görüşlerinin dikkate alınmasını isteme ve katılma hakkına sahiptir.
Katılım Basamakları
Çocuklar güdümlenir/kullanılır (manipülasyon):
Çocuklar projelere katılmaya davet edilirler ancak gerek kararlarda gerekse bunların sonuçları üzerinde gerçek bir etkileri olmaz. Aslında projede yer almalarının, bir yerel seçimi kazanmak, bir kuruluşla ilgili daha iyi bir izlenim yaratmak veya çocuk katılımını destekleyen bazı kurumlardan fon almak gibi başka bir nedeni vardır.
Basamak: Dekor olarak çocuklar:
Projede imkanı kısıtlı bir grup olarak çocukları temsil edecek çocuklara ihtiyaç vardır. Bu çocukların, (orada bulunmalarından başka), anlamlı bir rol veya görevleri bulunmamaktadır – dekor olarak kullanılan diğer şeyler gibi — projede veya kuruluşta, dışardakiler tarafından kolaylıkla görülebilecekleri bir yere yerleştirilirler.
Çocukları kuklalaştırılır (sembolik/göstermelik katılım/tokenizm):
Çocuklara projelerde bazı görevler verilir ancak alınan kararlarda gerçek bir etkileri yoktur. Burada çocukların katıldığı yanılsaması yaratılır (kasten veya bilmeyerek) ancak aslında çocukların ne yaptıkları ve nasıl yaptıkları konusunda bir söz hakları yoktur.
Çocuklar görevlendirilir ve bilgilendirilir:
Projeler, yetişkinler tarafından başlatılır ve yönetilir. Çocuklar proje içindeki belirli bazı rol ve görevleri üstlenmeye davet edilirler. Çocuklar, bu projelerde gerçekte ne kadar etkileri olduğunun bilincindedirler.
Çocuklara danışılır ve çocuklar bilgilendirilir:
Projeler yetişkinlerce başlatılıp yönetilir ancak çocuklar önerilerde bulunmaya davet edilirler ve bu önerilerin nihai kararlara veya sonuçlara katkısından haberdar edilirler.
Yetişkinler başlatır, kararlar ortak alınır:
Projeleri yetişkinler başlatırlar ancak çocuklar karar alma sürecine ve sorumlulukları paylaşmaya eşit ortaklar olarak davet edilirler.
Çocuklar başlatır ve yönetir:
Proje ve fikirleri çocuklar başlatır ve yönetir. Yetişkinler gerekiyorsa destek vermek üzere davet edilebilirler, ancak proje, yetişkinlerin müdahalesi olmaksızın yürütülebilir.
Kararlar ortak alınır:
Projeler ve fikirler, yetişkinleri karar alma sürecine ortak olarak davet eden çocuklar tarafından başlatılır.